Người dân vùng Chũ, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang vẫn còn kể rằng; Vào những
năm 50 của thế kỷ trước, một người Hoa có tên là Cả Tòng khi lưu lạc đến đất Thủ
Dương đã mang nghề làm Mỳ đến vùng đất này. Kể từ ấy, nghề làm Mỳ ngày càng phát
triển và trở thành làng nghề thủ công truyền thống.
Hiện nay ở vùng Chũ
có rất nhiều các cơ sở sản xuất nhưng
Mỳ Chũ Anh Tiến là nổi tiếng hơn
cả và được khách hàng biết tới nhiều. Những ai đã từng được thưởng thức một lần
chắc hẳn sẽ không quên cái màu đục đục của gạo nguyên chất, vị ngọt ngọt, bùi
bùi, dai dai của gạo những giống lúa chất lượng cao nhất được trồng trên các
chân ruộng cao ở vùng đất đồi trung du, chịu được gió bão sương sa, có cái vị
đậm đà, dẻo dai.
Mỳ Chũ Anh Tiến chính là sự hoà quyện giữa gạo
quê và nguồn nước trong lành của vùng núi đồi Chũ, cùng với đôi bàn tay nghệ
nhân làng nghề để làm nên đặc sản của một miền quê.
Để có được sợi mỳ
mỏng manh và dẻo dai như lá lúa, người nghệ nhân phải đổ rất nhiều mồ hôi công
sức. Gạo đem về nhặt, đãi, vo sạch, cho vào lu (một loại dụng cụ chứa được làm
bằng đất nung) ngâm chừng sáu đến 8 tiếng. Tiếp đến, gạo được xay ra thành bột
bằng cối đá xanh để có được thứ bột dao dẻo, sanh sánh. Bột ấy được đem ra lọc
đi lọc lại nhiều lần rồi ủ qua một đêm.
Từ tờ mờ sang, người nghệ nhân đã
phải dậy sớm đem bột ra tráng thành bánh để kịp phơi cho được nắng. Một mẻ bánh
thường có ít nhất ba người chung tay chung sức, mỗi người thạo một khâu riêng,
người tráng bánh lo cho bánh chin đúng độ , người cắt bánh lo cắt sao cho đều,
người đem phơi, đem ủ và thái thành những sợi mỳ đều đặn…
Ngay cả việc
cuộn và bó sao cho các sợi mỳ sóng đều, mượt và có hoa văn đẹp như búi tóc của
người thiếu nữ cũng cả là một nghệ thuật mà không phải là người làm mỳ nào cũng
thực hiện được.
Được sản xuất bằng phương pháp gia truyền nên dù không sử
dụng các chất bảo quản thực phẩm, hàn the… nhưng
Mỳ Chũ Anh Tiến vẫn có
độ giòn, dẻo, dai và thơm ngon hơn nhiều loại mỳ khác.
Với
Mỳ Chũ Anh Tiến các bà nội trợ có thể chế biến thành nhiều món ngon rất nhanh và
rất đơn giản. Chỉ cần một chút thịt băm hoặc thái mỏng, rau… vào nước đun sôi,
cho gia vị phù hợp rồi cho mỳ vào chừng 30 giây là đã có một tô mỳ nghi ngút
khói, với sợi mỳ dai, giòn và có những hương vị đặc trưng rất đặc trưng đánh
thức mọi giác quan người thưởng thức. Tuỳ thuộc sự sáng tạo và khéo léo của
người nội chợ,
Mỳ Chũ Anh Tiến còn được chế biến thành rất nhiều món
ngon như mỳ xào bò, xào tôm, xào nấm…, mỳ luộc ăn với mắm chanh, mỳ ăn với
lẩu…
Một đặc điểm nổi trội của
Mỳ Chũ Anh Tiến là dù chưa kịp ăn
ngay sau khi nấu thì khi để nguội mỳ vẫn không bị nát, khi cần sử dụng chỉ việc
them chút nước dung nóng là lại có tô mỳ ngon như vừa nấu ra từ bếp. Tất cả đó
là sự kết tinh hương vị và mang đậm hồn quê vùng Kinh Bắc